Artrose

Artrose is de meest voorkomende reumatische aandoening aan het bewegingsapparaat. Bijna 1,5 miljoen mensen in Nederland hebben artrose.

Bij artrose denken veel mensen aan slijtage van de gewrichten. Dat is niet helemaal juist. Uw gewricht is niet versleten, maar er is wel iets in veranderd. Artrose is slijtage van het kraakbeen in een gewricht. Slijtage is gebruikelijk bij ouderdom, maar bij artrose is de slijtage aan het kraakbeen overmatig.

Op de uiteinden van de botten zit een laagje kraakbeen. Normaal is het kraakbeen glad, zodat de gewrichten gemakkelijk kunnen buigen, draaien of strekken.
Bij artrose is het kraakbeen dunner geworden. De oppervlakte is niet meer zo glad, maar onregelmatig. Daardoor bewegen de gewrichten minder gemakkelijk.

Het kraakbeen in het gewricht gaat in kwaliteit achteruit. Het wordt dunner, zachter en brokkelig. Kraakbeen bevat geen zenuwen en kan daardoor geen pijn doen. Pijn door artrose komt dus waarschijnlijk door andere veranderingen in en rond je gewricht.

Naast de kraakbeenschade ontstaan veranderingen in het bot direct onder het kraakbeen. Bij hevige artrose kunnen zichtbare en voelbare botuitstulpingen ontstaan aan de randen van het gewricht. Deze botuitstulpingen (in de medische taal osteofyten genoemd) maken bewegen moeilijker en vaak pijnlijk.

Soms veranderen zenuwen in het gewricht, wat ook pijn kan veroorzaken. Daarnaast komt het regelmatig voor dat spieren rondom het gewricht verzwakken en doen pezen om het gewricht pijn.

Bij artrose kunt u last hebben van pijn en stijfheid in het gewricht.
Artrose komt vooral voor in:

de heupen
de knieën
nek en onderrug
de vingers en de grote teen.

Artrose kan in 1 gewricht ontstaan, maar kan ook in meerdere gewrichten voorkomen.

Lees ook

Misverstanden over artrose

Over artrose is vaak spraakverwarring over wat het is en wat het niet is. Of wat de oorzaak is. Hieronder lees je de bekendste misverstanden op een rijtje:

Misverstand 1: Artrose komt alleen bij ouderen voor.
In de volksmond wordt artrose vaak in één adem genoemd met veroudering. Dat is niet helemaal juist: ook jongere mensen kunnen artrose hebben.

Misverstand 2: Artrose is hetzelfde als ‘slijtage’.
Ook dat klopt niet: er spelen allerlei, ook nog onbekende, factoren een rol bij het ontstaan van artrose.
Misverstand 3: Artrose is geen reumatische aandoening.
Het kan zijn dat je bijvoorbeeld van je (huis-)arts te horen krijgt dat artrose geen reuma is. Dit klopt niet: artrose is een reumatische aandoening, alleen is het geen ontstekingsreuma. Ontstekingsreuma is een groep aandoeningen, waarvan reumatoïde artritis de meest voorkomende vorm is. Bij ontstekingsreuma staat de ontsteking van het gewricht meer op de voorgrond dan bij artrose. Ook is het klachtenpatroon van artrose anders dan dat van ontstekingsreuma. Ontstekingsreuma kan overigens op termijn wel leiden tot (ook) artrose.
Misverstand 4: Artrose is hetzelfde als botontkalking.
Nee, ook dat klopt niet. Artrose is niet hetzelfde als botontkalking (of: ‘osteoporose’). Bij artrose is het kraakbeen in het gewricht aangedaan, terwijl bij botontkalking je botten steeds poreuzer worden.

Bron: ReumaNederland

Oorzaak van artrose

Ondanks veel onderzoek is onbekend wat de oorzaak van artrose is. Wel staat vast dat er verschillende factoren zijn die invloed hebben op het krijgen van artrose zoals erfelijkheid, geslacht en overgewicht.

Erfelijke aanleg

Erfelijke aanleg speelt soms een rol bij het ontstaan van artrose. In de ene familie komt artrose meer voor dan in de andere familie. Als erfelijke aanleg meespeelt, krijg je relatief vaker artrose op jongere leeftijd en in meerdere gewrichten.

Geslacht

Artrose komt 2 tot 3 keer vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.

Extra factoren die de kans op artrose vergroten

Er zijn een paar andere zaken die het risico op het krijgen van artrose vergroten:

leeftijd: artrose komt meer voor op hogere leeftijd maar kan ook voorkomen bij jongere mensen
overgewicht: door een te hoog lichaamsgewicht worden je gewrichten extra belast en kunnen zij meer pijn doen. Ook maakt vetweefsel stoffen aan, die de ontsteking en de pijn verergeren. Mogelijk zorgen die stofjes ook voor een versnelling van de afbraak van het kraakbeen.
blessures: je hebt meer kans op artrose na een vroeger opgelopen blessure of beschadiging in of rond een gewricht
te zwaar sporten: sporten die je gewrichten sterk belasten zoals intensieve bal-, of vechtsport, wintersport of krachtsporten.
zware belasting: langdurig zwaar lichamelijk werk
ontstekingsreuma: een gewrichtsontsteking die veroorzaakt wordt door vormen van ontstekingsreuma zoals reumatoïde artritis (RA)
een aangeboren afwijking van je gewricht, bijvoorbeeld heupdysplasie

Hoe is het verloop verder met artrose?

Hoe artrose verloopt verschilt per persoon. De klachten kunnen vanzelf overgaan en wegblijven. Zelfs hardnekkige klachten kunnen soms na enkele weken nog verminderen. Meestal zijn de klachten wisselend. Perioden waarin de klachten verergeren en perioden waarin u minder klachten heeft, wisselen elkaar af. Als het kraakbeen eenmaal is veranderd, is dat meestal blijvend.

Bij ernstige artrose komt het voor dat het gewricht na verloop van tijd minder goed werkt. U kunt er dan minder goed mee bewegen. Oefenen blijft dan belangrijk.

Kijk voor deze en extra informatie over artrose ook bij: